Գրիպ

Հիվանդության մասին

Գրիպը սուր վիրուսային վարակ է, որն ամեն տարի առաջացնում է սեզոնային համաճարակներ և/կամ հիվանդության լայնածավալ տարածում՝ ամբողջ աշխարհում՝ ազդելով միլիոնավոր մարդկանց վրա: Գրիպն ամենատարբեր ախտանիշներ ունի՝ թույլ մրսածությունից, մինչև կյանքին սպառնացող ծանր դրսևորումներ: Հիվանդությունը կարող է հատկապես վտանգավոր լինել թուլացած իմունային համակարգ ունեցող անձանց, տարեցների և մանկահասակ երեխաների համար:

Հիվանդության պատմությունը Գրիպը մարդկությանը հայտնի է հնագույն ժամանակներից։ Դեռևս Հին Եգիպտոսում հիվանդության տարածման հիշատակումներ կան։ Ժամանակակից աշխարհում գրիպի առաջին մաշտաբային համաճարակը գրանցվել է 1918 թվականին՝ իսպանական գրիպի ժամանակ, որը համարվում է մարդկության պատմության ամենամահաբեր համաճարակներից մեկին: Գրիպի հարուցիչ վիրուսը կարող է մուտացիայի ենթարկվել, ինչը դժվարացնում է երկարաժամկետ ազդեցություն ունեցող պատվաստանյութերի և բուժման մեթոդների մշակումը:

Ինչ է տեղի ունենում մարմնում, երբ դուք ունեք գրիպ: Հարուցիչը, շնչուղիներ թափանցելով, մտնում է մարմնի բջիջներ՝ առաջացնելով բորբոքում: Ի պատասխան՝ իմունային համակարգը սկսում է պայքարել վարակի դեմ՝ ի հայտ բերելով գրիպի բնորոշ ախտանիշներ, ինչպիսիք են բարձր ջերմությունը, հազը, թուլությունը և այլն:

Գրիպի տեսակները

Կա գրիպի մի քանի տեսակ, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձնահատկությունները և կարող է առողջության համար տարբեր վտանգներ ներկայացնել.

• Գրիպի A տիպ. վիրուսի այս տեսակը ամենատարածվածն է և ունի մուտացիայի ամենամեծ ունակությունը: Գրիպի A վիրուսները կարող են առաջացնել համաճարակներ և համավարակներ:
• Գրիպ B տիպ. այն ավելի քիչ է մուտացիայի ենթակարկվում, առաջացնում է համաճարակներ, բայց ոչ համավարակներ: Գրիպի B վիրուսները կարող են վտանգավոր լինել երեխաների և քրոնիկ հիվանդություններ ունեցող մարդկանց համար:
• Գրիպի C տիպ . վիրուսի այս տեսակն առաջացնում է հիվանդության թեթև ձևեր և համաճարակներ չի առաջացնում: Գրիպի C տիպը հազվադեպ է ախտորոշվում, քանի որ ախտանիշները հաճախ նման են սովորական մրսածության:

A վիրուսի ենթատեսակները Գրիպի A վիրուսի ամենահայտնի ենթատեսակներից են H1N1 և H3N2-ը, որոնք դրևորվում են գրեթե ամեն տարի՝ տարբեր մասշտաբի բռնկումներով:

Գրիպի ախտանիշներ

Գրիպի ախտանիշները կարող են տարբեր կերպ դրսևորվել՝ կախված հիվանդության ծանրությունից և հիվանդի վիճակից: Դրանք ներառում են.

• Բարձր ջերմություն՝ մինչև 40° C, ընդ որում ջերմությունը հանկարծակի է բարձրանում,
• Դող և քրտնարտադրություն՝ մարմինը փորձում է պայքարել վարակի դեմ,
• Գլխացավ՝ հաճախ ուժեղ, բաբախող,
• Մկանների և հոդերի ցավ՝ կարող է նմանվել հոգնածության,
• Հազ՝ կարող է լինել չոր կամ խորխով, սկսվում է վարակվելուց մի քանի օր անց,
• Կոկորդի ցավ՝ սովորաբար ուղեկցվում է կարմրությամբ,
• Արտադրություն քթից և «բռնվածություն»՝ քիչ տարածված ախտանիշներ են գրիպի դեպքում, բայց կարող են պատահել,

Գրիպի պատճառները

Գրիպը պայմանավորված է վիրուսով, որոնք տարածվում են օդակաթիլային տարբերակով, երբ վարակված մարդիկ հազում են կամ փռշտում: Վիրուսի փոխանցման հիմնական ուղիները.

• Օդակաթիլային – հիվանդի հետ շփվելիս կամ հազալիս,
• Շփման միջոցով՝ աղտոտված առարկաների՝ դռների բռնակները, հեռախոսները, սեղանները շոշափելիս:

Վարակման վտանգ կա նաև թաց մակերեսներից (օրինակ՝ հանրային լողավազաններում լողալու ժամանակ):

Ռիսկի խմբեր՝

• Քրոնիկ հիվանդություններ (շաքարախտ, ասթմա) ունեցողներ,
• Տարեցներ,
• Նախադպրոցական և վաղ դպրոցական տարիք,
• Թուլացած իմունային համակարգ ունեցողներ,
• Առողջապահության ոլորտի և այլ մասնագիտությունների աշխատողները, որոնք առավել հաճախ են շփվում հիվանդների հետ։

Գրիպի ախտորոշում

Գրիպի ախտորոշումը սկսվում է կլինիկական հետազոտությունից: Բժիշկը կարող է որոշել հիվանդության առայությունը՝ հիմնվելով ախտանիշների վրա, այնուհետև նշանակել լաբորատոր թեստեր՝ ախտորոշումը հաստատելու համար։ Թեսթերը լինում են՝

• Արագ (ռապիդ) թեստեր. դրանք հայտնաբերում են գրիպի վիրուսի հակագենը քթից կամ կոկորդից վերցված քսուքի միջոցով,
• PCR (պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա). ավելի ճշգրիտ ախտորոշման մեթոդ է, որը թույլ է տալիս հայտնաբերել վիրուսը նույնիսկ նվազագույն քանակությամբ առկայության դեպքում:
• Շճաբանական թեստեր. օգտագործվում են վիրուսի դեմ հակամարմիններ հայտնաբերելու համար։

Փորձագիտական կարծիք

Ջոնաթան Գրադ

Oct 2, 2024

Փորձագիտական եզրակացություն գրիպի և պատվաստումների վերաբերյալ

Հարվարդի բժշկական դպրոցի ինֆեկցիոնիստ բժիշկ Ջոնաթան Գրադը փորձագիտական ​​եզրակացություն է տվել՝ գրիպի և պատվաստումների վերաբերյալ: Նա ընդգծում է, որ գրիպի դեմ պատվաստանյութը հիվանդության կանխարգելման կարեւոր գործիք է, թեեւ դրա արդյունավետությունը կարող է տարբեր լինել։ Օրինակ, այն սեզոններին, երբ H3N2 վիրուսը գերակշռում է, պատվաստանյութի արդյունավետությունը կարող է ավելի ցածր լինել, բայց դա չի նշանակում, որ այն անօգուտ է: Պատվաստանյութն օգնում է նվազեցնել հիվանդության հավանականությունը, թեթևացնել վարակի ախտանիշները և կրճատել հիվանդության տևողությունը, ինչն իր հերթին նվազեցնում է վիրուսի տարածումը բնակչության մեջ (Սկզբնաղբյուր: Harvard Gazette)․

Գրիպի բուժում

Գրիպի բուժումն իրականացվում է ախտանիշների թեթևացման և վիրուսի դեմ պայքարի միջոցով.

• Հակավիրուսային դեղամիջոցեր. օսելտամիվիրը, զանամիվիրը և այլ դեղամիջոցներ, որոնք կարող են կրճատել հիվանդության տևողությունը, եթե դրանց օգտագործումը սկսվի ախտանիշների սկզբից առաջին 48 ժամվա ընթացքում:
• Հակաբորբոքային միջոցներ. պարացետամոլը կամ իբուպրոֆենը կարող են օգնել, իջեցնել ջերմությունը և նվազեցնել ցավը:
• Շատ հեղուկներ. Հեղուկի ընդունումն օգնում է խուսափել ջրազրկումից:
• Անկողնային ռեժիմ և հանգիստ. Օգնում է մարմինն արագ վերականգնելու հարցում։

Ծանր դեպքերում կարող է անհրաժեշտ լինել հոսպիտալացում և հագեցած թթվածնի օգտագործում:

Կանխարգելում

1. Պատվաստում

Գրիպի կանխարգելման ամենաարդյունավետ միջոցը ամենամյա պատվաստումն է։ Պատվաստանյութերը նախատեսված են վիրուսի ամենատարածված շտամները թիրախավորելու համար և կարող են օգնել՝ հիվանդությունը կանխարգելելու կամ ավելի թեթև ընթացքով տանելու հարցում։

2. Անձնական հիգիենա

• Պարբերաբար օճառով լվացեք ձեռքերը՝ հատկապես մարդկանց հետ շփվելուց հետո,
• Օգտագործեք հակասեպտիկներ,
• Համաճարակների ժամանակ դիմակ կրեք՝ հատկապես մարդաշատ վայրերում,
• Հիվանդ մարդկանց հետ շփումից խուսափեք։Հատկապես կարևոր է համաճարակի փուլում խուսափել հիվանդ մարդկանց հետ շփումից և հասարակական վայրեր այցելելուց: